Marken: wandelen door typisch Hollands erfgoed

Buitenlandse toeristen weten doorgaans ons eigen erfgoed maar al te goed te vinden. Én te waarderen. Veel klassieke Hollandse toeristische trekpleisters verwelkomen immers aanzienlijk meer internationale bezoekers dan dat ze Nederlandse gasten ontvangen. Vraag maar eens rond in je kenniskring. Het zal je verbazen hoeveel er nog nooit in Kinderdijk, de Zaanse Schans of elke willekeurige Amsterdamse toeristentrekker zijn geweest. Nog zo’n traditional is Marken. Dit voormalig eiland in het Markermeer is haast een miniatuurversie van het typische Noord-Hollandse landschap. Reisman Tinus, ook nog nooit eerder op Marken geweest, ging te voet op verkenningstocht.

Stilleven aan het Markermeer

Marken: een stukje geschiedenis

Voor ik je écht meeneem naar Marken, zal ik je eerst nog even wat vaderlandse historische feitjes voeren. Lang, heel lang geleden, tot diep in de twaalfde eeuw om precies te zijn, maakte het gebied dat later Marken werd deel uit van het vasteland. Totdat de Sint-Julianavloed of Jurriaansvloed in 1164 dit stukje land scheidde van ditzelfde vasteland. Een nieuw eiland was geboren. 

Door de eeuwen heen beschermden de inwoners zich tegen stormen en dijkdoorbraken door meer en meer terpen op te werpen, die werven werden genoemd. Toen vervolgens in 1916 een watersnoodramp toch een flink aantal slachtoffers eiste, was de maat vol. Plannen voor de Afsluitdijk en de Zuiderzeewerken werden gesmeed.

Uiteindelijk verbond een dijk in 1957 Marken met het vasteland en was het verworden tot schiereiland. Het eilandgevoel ervaar je er tot op de dag van vandaag echter nog maar al te goed.

Uitzicht op Marken

Aankomst op Marken

Als je met eigen vervoer komt, dan is er maar één weg naar Marken en die loopt over de 1,6 km lange dijk (vanuit Volendam kan je overigens ook via een nostalgisch tochtje met een veerboot naar Marken varen). Rijd niet meteen door, maar stop even aan het begin en geniet van het uitzicht op het schiereiland. Op Marken parkeer je je auto tegenover de supermarkt op de grote parkeerplaats (€9,- per dag). Vanaf daar loop je over de witte Beatrixbrug en langs de Klompenmakerij, een onvervalste tourist trap, het dorp binnen.

Entree naar Marken

Het dorp Marken

Al snel loop je tussen de houten huisjes door en waan je je een paar eeuwen terug. Het dorp heeft duidelijk zijn authentieke karakter weten te behouden. Dat ervaar je het beste in De Kets, de Kerkbuurt en de Havenbuurt, de drie voormalige buurtschappen die tezamen het centrum van Marken vormen. Al kan je je ook afvragen in hoeverre die authenticiteit geënsceneerd is of niet. Zeker is wel dat het duidelijk op toerisme is ingesteld, getuige alle restaurantjes en cafeetjes. 

Geënsceneerd of niet?

Over de dijk rondom Marken

Dat eilandgevoel ondervind je pas echt als je over de dijk rondom Marken wandelt. In een kleine tien kilometer loop je, soms over glibberige, schuin aflopende stenen, het gehele schiereiland rond. Lucht, water, weilanden en sloten vullen continu je blikveld. Watervogels tref je overal en in alle soorten en maten aan. Erg rustgevend allemaal!

Weilanden, sloten, vogels en Moeniswerf

Bukdijk

Wanneer je vanuit de Havenbuurt met de klok mee over de dijk loopt, zie je op de uiterste noordpunt van Marken een soort aanhangsel, de Bukdijk. Deze ongeveer twee kilometer lange dijk maakte deel uit van het plan om het Markermeer verder in te polderen en moest Marken en Volendam met elkaar verbinden. Zover is het echter nooit gekomen. Nu heeft de natuur er de overhand.

Bukdijk (links)

Het Paard van Marken

Na de Bukdijk loop je al snel voorbij Minnebuurt, de enige ‘nieuwbouwwijk’ op Marken. Helemaal aan de oostkant van het schiereiland torent een vuurtoren, het Paard van Marken, uit boven de horizon. Dit witte baken schijnt iets weg te moeten hebben van zo’n edel dier op vier benen, vandaar ook de naam, maar ik zie het er niet in. Dat laat echter niet onverlet dat je hier zeker even een fotostop moet maken!

Het Witte Paard

De werven

Na de vuurtoren valt je blik op een aantal dicht op elkaar gepakte, op palen gebouwde en op verhogingen in het landschap liggende, uit houten huisjes bestaande buurtschappen. Dit zijn de zogenaamde werven. Achtereenvolgens passeer je Moeniswerf, Rozewerf en Grotewerf. Zeker Rozewerf, dat pal tegen de dijk en dus ook direct aan het water ligt, spreekt tot de verbeelding. De wandeling voert je verder over de dijk, kruist de enige toegangsweg tot het schiereiland en brengt je terug tot in de haven.

Rozewerf

Rondje Marken

In ongeveer 2,5 uur voltooi je de rondgang over de dijk op Marken. Samen met een bezoek aan de historische dorpskern zorgt een uitje naar deze Hollandse classic voor een stukje ontspanning door inspanning én voorziet in een lesje vaderlandse geschiedenis. Kortom: doe wat al zoveel buitenlandse toeristen vóór het coronatijdperk hebben gedaan en bezoek dit pareltje!