Het Slotconcert van Rowwen Hèze: een ultiem zuiders tentenfeest!

Al rond de 15 jaar trek ik iedere november samen met Reismannen Daan en Lars en nog 19.997 andere zuiderlingen naar het kleine Noord-Limburgse plaatsje America om onze jeugd te zien optreden. Dat klinkt als een extreem persoonlijke, nostalgische trip down memory lane, maar het is veel meer dan dat. Het is Brabantse en Limburgse plattelandscultuur, het is extreem goeie livemuziek van een vaak onderschatte band. Maar het is boven alles het ultieme tentenfeest, zoals we dat alleen maar beneden de rivieren kunnen geven. Daarom deze ode aan het jaarlijkse Slotconcert van Rowwen Hèze!

Slotconcert? Tentenfeest? Rowwen Hèze? Even wat begripsafbakening

Voor iedereen die niet in kleinsteeds Limburg of Brabant is opgegroeid, zal ik even wat basisprincipes uit de doeken doen. Maakt de rest van de blog wel wat makkelijker om te volgen.

• Rowwen Hèze is een band uit America, een dorp op de grens tussen Brabant en Limburg. Vandaar dat beide provincies met recht hun claim leggen op de roots van de band. Ze zingen in hun eigen accent over het leven in hun geboortegrond. Een van hun bekendste platen is ‘Limburg‘ (beroemdste zin: “’t is een kwestie van geduld, voordat heel Holland Limburgs lult”), maar hun accent is voor mij als geboren Zuid-Limburger eerder Brabants. Ze bestaan al 35 jaar, brachten 18 albums uit en staat met ongeveer acht platen in de Top2000, wat je daar dan verder ook voor waarde aan wilt hangen.
• Ieder jaar geven zij in november een Slotconcert, om het einde van hun festivalseizoen te markeren. ‘Slotconcert‘ klinkt dan weer erg definitief, maar aangezien ze het al een tijdje ieder jaar opnieuw doen is het niet iets waar je je verder druk over hoeft te maken. Overigens zijn er twee slotconcerten, één op vrijdag en één op zaterdag. En die verkopen grofweg in een half uur tijd uit.
• En dat doen ze in een gigantische tent, vandaar het concept ‘tentenfeest‘. En dat is iets wat je overal op het zuidelijke platteland terugvindt, met name in de zomer. Een voetbalvereniging, schutterij of fanfare bestaat x jaar, besluit om een feest te geven, chartert het halve dorp als vrijwilliger en zet op een spreekwoordelijke woensdagmiddag een tent met een podium ergens in een wei. En dat is het. Lowlands op dorpsniveau.

En wat is nu zo bijzonder aan het Slotconcert van Rowwen Hèze?

Vergis je niet over de impact van Rowwen Hèze in de gebieden onder de frietgrens. De band bestaat al meer dan 35 jaar. Dit betekent dat iedere nieuwe generatie zuiderlingen zijn eerste (of in ieder geval; een van de eerste) ervaringen met uitgaan en live muziek heeft bij één van hun concerten. Dus wat voor mij gold toen ik 14/15 was, geldt nu nog steeds voor de jongens en meisjes die opgroeien op het Brabantse en Limburgse platteland. Jack Poels, de voorman van de band, is daarom ook een volksheld in de landen met een zachte g die voor menigeen de soundtrack bij hun leven schreef.

Daarom is het niet meer dan logisch dat ik twintig jaar later na mijn eerste Rowwen Hèze-concert nog steeds ga én dat ik bepaald niet de oudste in de zaal ben. Dat maakt dat Rowwen Hèze niet alleen een band is, maar ook een cultureel fenomeen. Dat hun tentfeesten niet de meest lichtzinnige of elegante ervaring zijn; à la, daar hebben we ’t later nog verder over. Maar het lijkt mij, al is ’t maar omwille van het concept ‘diversiteit’, een verademing dat niet ieders eerste ervaringen in het Concertgebouw bij het Requiem van Mozart of in de AFAS-Live bij Justin Bieber zijn.

Maar waar zijn de prikkels dan? Bij een festival horen toch toeters en bellen?

Die zijn er dus niet. De Slotconcerten zijn in feite ook al zo lang als ik ze bezoek hetzelfde. Er is een ontvangstruimte met lockers en muntenverkoop, een dj draait wat plaatjes voordat de zaal open gaat en je kunt er friet met snacks eten. Vervolgens is er een voorprogramma van een band van het kaliber Mooi Wark en op een gegeven moment begint Rowwen Hèze te spelen. Maar dan wel voor 10.000 man, van jong tot oud, die helemaal oudtestamentisch uit hun stekker gaan. Dus ze doen toch wel íets goed ergens.

Zeker als je ervan uitgaat dat een feest in een tent bepaald geen optimale omstandigheid is voor een optreden van een muziekband. Vaak is het geluid ruk (vooral de voorprogramma’s klinken vaak alsof er in de verte een schoolband in een aquarium staat te spelen) en na verloop van tijd gutst de condens als regendruppels van het tentdak af. En niemand staat stil naar de muziek te luisteren. Maar goed, we zijn hier niet bij die natnekken van 3Voor12 en daar gaat ’t ook helemaal niet om. Om van de Slotconcerten van Rowwen Hèze te genieten moet je je fijnzinnigheid even ergens kunnen parkeren…

Geen prikkels, moeilijke omstandigheden; dit was toch een ode aan de Slotconcerten?

Klopt, en er is zelfs nog meer waar je rekening mee moet houden. Want Rowwen Hèze-tentfeesten in het algemeen en het Slotconcert in het bijzonder zijn de enige keren dat je bij het uitgaan niet te lang hoeft na te denken over je outfit. Het maakt helemaal geen klap uit of je lippenstift met de kleur van je sokken matcht. Ik duik al enkele jaren met mijn klusoutfit vol verfvlekken de tent in en dat is met reden. Geen modieuze reden overigens, ook al is mijn 15 jaar oude jeans broek met flarepijpen tegenwoordig schijnbaar weer mode (wat toch vooral een aanklacht tegen de mode is, maar dat terzijde), maar een praktische.

Het Slotconcert is namelijk niet zozeer een muzikale, maar eerder een fysieke belevenis. De extreemste puinbende bij een concert die ik meemaakte (The Opposites op Lowlands ’13) is een kinderfeestje vergeleken bij deze aanslag op lijf en leden. Mannen onder 30 staan over het algemeen shirtloos in een moshpit, bier gooi je van lieverlee door de tent omdat het drinken je vaak onmogelijk wordt gemaakt door pogoënde omstanders en als je pech hebt kom je onder de varkensstift thuis. Dat laatste leg ik nog even uit:

In en rond America wonen en werken veel varkensboeren. Die gebruiken stiften om drachtige zeugen te markeren. Deze stiften zijn extreem watervast en dus ontzettend moeilijk af te wassen. Wat, schijnbaar, een groot gedeelte van de lol is. Er hangen bij de ingang borden die waarschuwen dat ze niet mee naar binnen mogen, maar daar wordt nauwelijks op gehandhaafd. Dus zo nu en dan komt er een jongen of meisje van een jaar of 15 voorbij in volkomen normale kleren, maar met een paars/rood/groen geverfd hoofd. Dit fenomeen is voor mij overigens vrij specifiek voor de Slotconcerten; uit mijn jeugd herinner ik me dit niet.

Ja, met culturele fijnzinnigheid kom je niet ver…

Plattelandscultuur zoals de Katholieke god het ooit bedoeld heeft

Want íedereen die daar komt, kan grofweg 90% van hun oeuvre woordelijk meezingen. Dat geldt voor het publiek als voor de vrijwilligers achter de barren of bij de frietkraam. Daarom is het dus nooit stil in de tent. Dat is hoezeer de muziek van Rowwen Hèze in de haarvaten van de zuiderse samenleving zit. En ’t is ook gewoon hele mooie muziek, al is dat natuurlijk persoonlijk. Maar tegenover klassiekers over drinken en de (dorps)kroeg als ‘Bestel Mar‘ en ‘Vergeate‘ staan ook prachtige ballads over de liefde, het leven en de dood als ‘Twieje Wurd‘, ‘Blieve Loepe‘ of ‘De Peel in Brand‘. Die verscheidenheid maakt het juist zo bijzonder.

En de puinzooi tijdens het concert is wat vorm geeft aan de saamhorigheid. Zelden loopt het uit op ruzie, eerder vind je je buurjongen van 30 jaar geleden terug in de moshpit voor het podium (true story). Voor mij persoonlijk is het dan ook een reis naar mijn roots, een afspraak met de rest van de Limburgse diaspora. Helemaal opgaan in de plattelandscultuur waarin ik opgroeide. Daar waar ik weliswaar lang genoeg woonde om te weten dat het niet het idyllische buitenlevenwalhalla is waarin de Farmers Defence Force je graag wil doen geloven, maar waar ik, nu ik lang genoeg in de stad gewoond heb, ook de (niet alleen nostalgische) waarde van zie. Dit alles maakt de Slotconcerten van Rowwen Hèze tot (muziek)cultuur zoals de Katholieke god van het Zuiden het ooit bedoeld heeft. En ik ben er volgend jaar weer!